ข้อมูลเบื้องต้น

ภาวะฉุกเฉินทางทันตกรรม มีดังต่อไปนี้

1. ฟันแตก

2. เหงือกบวม

เหงือกบวมมีได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่เศษอาหารติดซอกเหงือก ฟันคุดใกล้จะขึ้น หรือมาจากรากฟัน การรักษาบำบัดบรรเทามีความจำเป็นต้องรับการตรวจวินิจฉัย หาสาเหตุก่อน คนไข้ไม่ควรปล่อยให้เหงือกบวมนาน เพราะอาจทำให้ขยายความรุนแรงมากขึ้น หากมีการอักเสบติดเชื้อจะสามารถลุกลามไปยังซี่ฟันหรือบริเวณข้างเคียงได้

3. หกล้มหรืออุบัติเหตุกระแทกฟันให้หลุดจากเบ้าฟัน หรือเคลื่อนไปจากตำแหน่งปรกติ

หากมีฟันหลุดออกมาจากเบ้าฟัน คนไข้ควรนำฟันนั้นใส่บรรจุในน้ำนมโดยไม่ต้องเช็ดทำความสะอาดพื้นผิวตัวฟันรากฟันใดๆ และรีบมาพบทันตแพทย์โดยทันทีเพื่อทำการใส่กลับคืนเข้าสู่เบ้าฟัน ซึ่งจะมีการยึดฟันซี่นี้ไว้กับฟันข้างเคียงร่วมด้วย เพื่อช่วยประคองระหว่างที่ฟันซี่นี้สมานคืนกลับกับรากฟัน และจำเป็นต้องมีการกลับมาตรวจเช็คเป็นระยะๆ ในกรณีที่ฟันขยับเคลื่อนจากตำแหน่งเดิม ทันตแพทย์จะพิจารณาดูและหาทางยึดฟันกลับเข้าสู่ตำแหน่งเดิม นอกจากฟันที่หลุดหรือขยับจากตำแหน่งแล้ว ฟันข้างเคียงซี่อื่นๆหรือฟันคู่สบ ควรได้รับการตรวจเช็คเป็นระยะๆด้วย เพราะการกระแทกนั้น จะเกิดต่อฟันในบริเวณนั้นร่วมกันหลายซี่ แต่อาจเกิดปัญหาชัดเจนเฉพาะหน้าที่ซี่ใดซี่หนึ่งก่อนเท่านั้น

4. ปวดฟัน

เช่นเดียวกับปัญหาเหงือกบวม ที่สาเหตุของการปวดฟันมีได้หลายประการ คนไข้ไม่ควรเอาสิ่งใด เช่นเกลือใส่ในโพรงฟันที่ปวดโดยความเชื่อว่าจะบำบัดอาการปวด กรณีที่ปวดฟันหลังการผ่าตัด ผ่าฟันคุด ถอนฟัน คนไข้สามารถเข้ามารับการตรวจได้เช่นกัน

5. วัสดุอุดฟัน หรือครอบฟัน หรือฟันปลอมหลุด แตกหัก บิ่น

ถ้าเป็นกรณีวัสดุอุดฟันหลุดหรือแตกหักออกมา โดยมากเราจะทำการซ่อมแซมโดยใช้วัสดุชิ้นใหม่ทดแทนของเดิม ซึ่งอาจทำเฉพาะตำแหน่งที่แตกหัก หลุดออกมาหรืออาจมีจำเป็นต้องทำใหม่ทั้งชิ้นขึ้นกับความเหมาะสมในแต่ละรายคนไข้ แต่ในกรณีครอบฟัน สะพานฟัน เคลือบฟันเทียม ฟันปลอม คนไข้ควรเก็บชิ้นที่แตกหักบิ่นหรือหลุดออกมาด้วย เพราะบางกรณีจะสามารถยึดกลับไปได้โดยไม่ต้องทำชิ้นใหม่หากสภาพฟันและชิ้นงานนั้นเหมาะสมเพียงพอ

6. เนื้อเยื่ออ่อนในช่องปากถลอก ฉีกขาด เช่นเนื้อเยื่ออ่อนใต้ลิ้น กระพุ้งแก้ม

คนไข้สามารถถ่ายรูปในบริเวณนั้นส่งเข้ามาประเมินเบื้องต้นได้ก่อน หากเป็นแผลร้อนในทันตแพทย์จะสามารถแนะนำยาทา และการบำบัดเบื้องต้นได้ แต่หากดูแล้วรอยแผลมีความรุนแรงจะสามารถแนะนำและวางแนวทางการรักษาได้ล่วงหน้าอย่างทันท่วงที

7. ส่วนของเครื่องมือจัดฟันหลุดออกจากตำแหน่งไปเกี่ยว ระคายเคืองหรือบาดเหงือก กระพุ้งแก้ม เช่นลวดหลุดออก หรือยื่นยาวจากแบร็กเก็ต

ในกรณีนี้คนไข้สามารถเข้ามาพบทันตแพทย์ทั่วไปให้ทำการตัดลวด หรือเครื่องมือส่วนที่ระคายเคืองออกได้ หากยังไม่สะดวกเข้ามาสามารถใช้ขี้ผึ้งสำหรับงานจัดฟันติดตรงปลายคมของลวดหรือเครื่องมือจัดฟันไว้ก่อนได้

8. ขากรรไกรค้าง

หากคนไข้อ้าปากกว้างเกินขีดจำกัดหรืออ้าปากนานๆจะทำให้ข้อต่อขากรรไกรเคลื่อนทีออกมานอกแนวรองรับ ทำให้บางทีล็อกอยู่ไม่สามารถคืนกลับตำแหน่งได้ตามปกติ ทำให้คนไข้ไม่สามารถหุบปาก กัดฟันได้ ในกรณีนี้ทันตแพทย์เฉพาะทางทางศัลยกรรมช่องปากสามารถทำการจัดตำแหน่งกลับคืนให้คนไข้กลับสู่ปกติได้ นอกเหนือเวลาทำการของทางคลินิก คนไข้สามารถส่งข้อมูลคำปรึกษาหรือรูปถ่ายมาได้ทาง email ค่ะ